Twierdza Pietropawłowska to bez wątpienia jedno z najważniejszych miejsc na historycznej mapie Petersburga. Budowę z inicjatywy cara Piotra I rozpoczęto w 1703 r., jej zadaniem była obrona ujścia Newy i nowo-zdobytych w trakcie Wojny Północnej ziem. Twierdza stanęła na Wyspie Zajęczej, co do której nazwy istnieje kilka interesujących (chociaż nie mających pokrycia w historycznych faktach) teorii. Według jednej z nich, car zobaczył na brzegu wyspy zająca. Uznawszy to za dobry omen nazwał wyspę „Zajęczą” i zdecydował właśnie stąd rozpocząć budowę miasta. Wedle innej, uciekający przed powodzią zając wskoczył wprost na but wysiadającego z łódki cara, w ten sposób przywodząc mu na myśl nazwę dla wyspy. Prawda jednak jest taka, że wyspa już wcześniej nosiła fińską nazwę „
Jenisaari
”, co oznacza dokładnie Wyspę Zajęczą. Jak by nie było - przy Moście Jana łączącym wyspę ze stałym lądem, na wystającym z wody kołku stanęła w 2003 r. rzeźba zająca naturalnych rozmiarów. Przy barierce mostu z reguły zbierają się tłumy – każdy próbuje wrzucić monetę tak, aby upadła u stóp (a właściwie „skoków”) zająca, aby zapewnić sobie powodzenie, ale sądząc po ilości monet udaje się to tylko nielicznym. Nam jeszcze nigdy się nie udało, choć próbujemy za każdym razem!
Na terenie Twierdzy Pietropawłowskiej znajduje się wiele muzeów i biletowanych czasowych ekspozycji. Nie sposób wymienić ich wszystkich, zwłaszcza, że są często wymieniane; niektóre muzea (np. Muzeum Kosmonautyki i Techniki Rakietowej) i wystawy są również w tym momencie czasowo zamknięte z powodu remontów.
Kilka najbardziej charakterystycznych, stałych atrakcji twierdzy to:
Sobór Świętych Piotra i Pawła
Charakterystyczna złota iglica soboru górująca nad Twierdzą Pietropawłowską od zawsze była jednym z symboli miasta. Do 2012 r. mierząca ponad 120 metrów wysokości budowla była najwyższą w Petersburgu, jednak została zdetronizowana przez dwa nowe drapacze chmur i obecnie jest trzecia co do wysokości. Car rozumiał, że budując nową stolicę potrzebuje symbolicznie „zwyciężyć” Moskwę, dlatego tak ważnym było dla niego, aby wieża soboru była wyższa od sławnej Dzwonnicy Iwana Wielkiego znajdującego się na moskiewskim kremlu (jej wysokość sięgała ponad 80 metrów). Przebito ją z dużą nawiązką!
Od momentu założenia miasta sobór pełnił funkcję „pomnika sławy” rosyjskiego oręża – eksponowano w nim wojenne trofea, np. sztandary czy klucze od zdobytych miast i twierdz. Pełnił również rolę grobowca rodziny Romanowów, podkreślając tym samym, że jej przedstawiciele władają z boskiego nadania. Pochowano tu między innymi Piotra I i Katarzynę II. Wirtualną wycieczkę po wnętrzu soboru można odbyć: tutaj
Botnyj Dom
Zbudowany w 1761 r. dom powstał dla przechowywania i eksponowania ulubionej łodzi (ros. „botik”) cara Piotra I. Łódka nosząca imię Św. Mikołaja nazywana jest „Dziadkiem Rosyjskiej Floty”. W domu jednak nie zobaczymy dziś sławnej łodzi (wchodzi ona w skład ekspozycji Centralnego Muzeum Marynarki Wojennej w Petersburgu) - na pocieszenie zostaje wykonana w skali 1/10 kopia eksponowana w Botnym Domu. Dziś dom wykorzystywany jest jako miejsce ekspozycji czasowych wystaw.Mennica
Wybudowana dekretem Piotra I w 1724 r., jest dziś jedną z największych (licząc ilość wybitych monet) na świecie wytwórni numizmatów. Już prawie trzysta lat wybija się tu monety (również z cennych kruszców), medale i ordery. Numizmatyków na pewno zainteresuje muzeum mennicy i sklep patronacki.Strona sklepu tutaj
Więzienie Trubeckiego Bastionu
Zbudowane w Twierdzy Pietropawłowskiej w latach 1870-1872 było głównym politycznym aresztem śledczym carskiej Rosji. Dwupiętrowy gmach mieszczący 69 pojedynczych cel i dwa karcery, przez 45 lat działalności „gościł” około półtora tysiąca więźniów politycznych. Głównie byli to działacze organizacji rewolucyjnych, zagrażających carskiemu porządkowi – narodnickich, socjaldemokratycznych, socjalistycznych i anarchistycznych. Po rewolucji bolszewickiej role się odwróciły i do więzienia trafili ministrowie tymczasowego rządu carskiego, powiązani z carskim dworem arystokraci i polityczni przeciwnicy władzy socjalistycznej. Ostatnimi więźniami trubeckiego więzienia zostali zbuntowani kronsztadzcy marynarze po zdławieniu ich powstania w 1921 r.
Od 1924 r. w areszcie znajduje się muzealna ekspozycja, poświęcona m.in. znanym postaciom historycznym, którym dane było jakiś czas spędzić w jego niegościnnych murach. Warto wspomnieć takie postacie, jak Piotr Kropotkin, Michaił Bakunin, Lew Trocki, Maksim Gorki, a z Polaków – Tadeusz Kościuszko i Józef Piłsudski.
Ciekawostki:
- Każdego dnia w samo południe z murów twierdzy rozlega się armatni wystrzał. Tradycja ta została zapoczątkowana już w XVIII w. Z twierdzy nie oddano jednak nigdy ani jednego strzału bojowego – nie było takiej potrzeby.- Od początku maja do końca października istnieje możliwość obejrzenia twierdzy i historycznego centrum Petersburga z pokładu śmigłowca. Piętnastominutowe przeloty kosztują 3.000 rubli/os., helikopter startuje i ląduje na lądowisku na terenie twierdzy.
Strona obsługującej loty kompanii tutaj tutaj
- Warto zwrócić uwagę na znajdujący się w obrębie murów twierdzy pomnik Piotra I, który jest niezwykle charakterystyczny z uwagi na nieproporcjonalnie malutką główkę cara! Głowa została wykonana osobno od reszty ciała na podstawie pośmiertnej maski Piotra – o rażącej nieproporcjonalności zorientowano się dopiero po połączeniu obu elementów. Pomnik ustawiono w 1991 r. - ciekawe, czy za panowania cara rzeźbiarz uniósłby własną głowę po takiej pomyłce?
Krzysztof
